มาตรา 26
1. บุคคลทุกคนย่อมมีสิทธิได้รับการศึกษาโดยเท่าเทียมกันและสอดคล้องกับความสามารถส่วนตน ทั้งนี้ ตามที่กฎหมายบัญญัติ
2. ให้บุคคลทุกคนที่มีเยาวชนทั้งชายและหญิงในความดูแลมีหน้าที่จัดให้เยาวชน เหล่านั้นได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐานตามที่กฎหมายบัญญัติ อันการศึกษาภาคบังคับเช่นว่านี้ย่อมปลอดค่าใช้จ่าย
มาตรา 27
1. บุคคลทุกคนมีสิทธิและหน้าที่ประกอบการงาน
2. มาตรฐานของค่าจ้าง ชั่วโมงทำงาน เวลาพักผ่อน และเงื่อนไขอื่น ๆ สำหรับแรงงาน ให้เป็นไปตามที่กฎหมายบัญญัติ
3. การแสวงหาประโยชน์จากเด็กจะกระทำมิได้
มาตรา 28
คนงานย่อมมีสิทธิที่จะรวมตัวกันเป็นองค์กร ที่จะต่อรอง และที่จะกระทำการร่วมกัน
มาตรา 29
1. สิทธิของบุคคลในการเป็นเจ้าของหรือครอบครองทรัพย์สินย่อมไม่ถูกละเมิด ส่วนสิทธิของบุคคลในทรัพย์สินนั้นให้เป็นไปตามที่กฎหมายบัญญัติโดยสอดคล้อง กับสวัสดิภาพประชาชน
2. ทรัพย์สินส่วนตัวของบุคคลอาจถูกนำอออกให้สาธารณชนใช้ร่วมกันได้โดยเป็นค่าสินไหมทดแทนสำหรับสาธารณชนดังกล่าว
มาตรา30
ประชาชนย่อมมีหน้าที่ชำระภาษีตามที่กฎหมายบัญญัติ
มาตรา 31
การพรากชีวิตหรือเสรีภาพไปจากบุคคลจะกระทำมิได้ และบุคคลไม่ต้องรับโทษทางอาญาเว้นแต่ในกรณีที่มีกฎหมายบัญญัติไว้
มาตรา 32
สิทธิของบุคคลที่จะเข้าถึงกระบวนยุติธรรมย่อมไม่ถูกปฏิเสธ
มาตรา 33
การจับกุมตัวบุคคลจะกระทำมิได้ เว้นแต่ได้กระทำตามหมายศาลที่ได้ระบุความผิดของบุคคลนั้น หรือเป็นการจับกุมชนิดคาหนังคาเขา
มาตรา 34
การจับกุมหรือกักขังบุคคลจะกระทำมิได้ เว้นแต่ได้รับแจ้งการข้อหาของบุคคลนั้นโดยฉับพลันก็ดี เป็นการใช้เอกสิทธิ์ของทนายความอย่างฉับพลันก็ดี หรือได้มีเหตุผลเพียงพอแล้วก็ดี และในการพิจารณาคดีโดยเปิดเผยซึ่งมีการเบิกตัวบุคคลผู้ถูกจับกุมหรือกักขัง และทนายความของบุคคลนั้น บุคคลผู้นั้นย่อมมีสิทธิร้องขอให้มีการชี้แจงแสดงเหตุผลที่ตนถูกกระทำเช่น นั้นได้
มาตรา 35
1. บุคคลย่อมมีสิทธิที่จะบริโภคอย่างเป็นสุขซึ่งที่อยู่อาศัยและกระดาษของตนโดย ไม่ถูกผู้ใดบุกรุกก้าวก่าย ทั้งนี้ ไม่กระทบกระเทือนถึงการค้นและการยึดที่ได้กระทำตามหมายศาลอันออกโดยมีเหตุผล เพียงพอและได้ระบุอย่างละเอียดลออซึ่งสถานที่ที่จะค้นและสิ่งที่จะยึด หรือภายในข้อยกเว้นตามมาตรา ๓๓
2. การค้นหรือการยึดในแต่ละครั้งต้องกระทำตามหมายศาลที่ออกให้เป็นครั้ง ๆ
มาตรา 36
เจ้าหน้าที่ของรัฐจะดำเนินการลงโทษโดยวิธีทรมานและทารุณโหดร้ายมิได้
มาตรา 37
1. ผู้ถูกกล่าวหาในคดีอาญาย่อมมีสิทธิที่จะได้รับการพิจารณาโดยไม่ชักช้าและเปิดเผยจากคณะตุลาการที่เที่ยงธรรม
2. บุคคลดังกล่าวย่อมได้รับโอกาสอย่างเต็มที่ในอันที่จะขอตรวจสอบพยานทั้งปวง และย่อมมีสิทธิขอให้ศาลออกหมายเรียกบุคคลใดมาเป็นพยานฝ่ายตนโดยให้ถือเป็น ค่าใช้จ่ายสาธารณะ
3. ผู้ถูกกล่าวหาย่อมมีสิทธิทุกเมื่อที่จะได้รับความช่วยเหลือจากทนายความที่มี ประสิทธิภาพ และหากบุคคลดังกล่าวไม่อาจร้องขอความช่วยเหลือดังกล่าวได้ ให้รัฐมีหน้าที่จัดหาทนายความเช่นว่าให้
มาตรา 38
1. การบังคับให้บุคคลเป็นพยานยืนยันความผิดของตนเองจะกระทำมิได้
2. การรับเอาคำสารภาพที่ได้จากการบังคับ การทรมาน การขู่เข็ญ หรือการจับกุมหรือกักขังที่มีการขยายระยะเวลา เข้าเป็นหลักฐาน จะกระทำมิได้
3. การประกาศความผิดหรือลงโทษบุคคลใดโดยใช้คำสารภาพของบุคคลนั้นเป็นข้อพิสูจน์จะกระทำมิได้
มาตรา 39
การพิพากษาให้บุคคลใดต้องรับโทษทางอาญาสำหรับการกระทำที่ชอบด้วยกฎหมายใน ขณะที่การนั้นได้กระทำลง หรือการฟ้องคดีอาญาซ้ำในความผิดเดียวกัน จะกระทำมิได้
มาตรา 40
ผู้ใดได้รับการล้างมลทินภายหลังถูกจับกุมหรือกักขัง ย่อมเรียกร้องค่าชดเชยจากรัฐได้ตามที่กฎหมายบัญญัติ
หมวด 4 : สภานิติบัญญัติแห่งชาติ
มาตรา 41
ให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติเป็นองค์กรสูงสุดแห่งอำนาจรัฐ และเป็นองค์กรนิติบัญญัติหนึ่งเดียวแห่งรัฐ
มาตรา 42
ให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติประกอบด้วยสภาสองสภา ได้แก่ สภาผู้แทนราษฎร และมนตรีสภา
มาตรา 43
1. ให้สภาทั้งสองประกอบด้วยสมาชิกที่มาจากการเลือกตั้งของปวงชนให้เป็นผู้แทน
2. จำนวนสมาชิกของแต่ละสภาให้เป็นไปตามที่กฎหมายบัญญัติ
มาตรา 44
คุณสมบัติของสมาชิกทั้งสองสภาและของผู้มีสิทธิเลือกตั้งให้เป็นไปตามที่ กฎหมายบัญญัติ ทั้งนี้ การเลือกปฏิบัติทางเชื้อชาติ ลัทธิความเชื่อ เพศ สถานภาพทางสังคม เหล่ากำเนิด การศึกษา ทรัพย์สิน หรือรายได้ จะกระทำมิได้
มาตรา 45
ให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรมีวาระดำรงตำแหน่งสี่ปี แต่วาระดังกล่าวให้สิ้นสุดลงก่อนครบกำหนดได้ในกรณีที่มีการยุบสภาผู้แทนราษฎร
มาตรา 46
ให้สมาชิกมนตรีสภามีวาระดำรงตำแหน่งหกปี และให้มีการเลือกตั้งสมาชิกกึ่งหนึ่งใหม่ทุกสามปี
มาตรา 47
หน่วยเลือกตั้ง วิธีลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง และประการอื่น ๆ เกี่ยวกับวิธีเลือกตั้งสมาชิกของสภาทั้งสอง ให้เป็นไปตามที่กฎหมายบัญญัติ
มาตรา 48
บุคคลจะเป็นสมาชิกของสภาทั้งสองในเวลาเดียวกันมิได้
มาตรา 49
ให้สมาชิกของสภาทั้งสองได้รับค่าตอบแทนรายปีจากคลังแผ่นดินโดยเหมาะสม ทั้งนี้ ตามที่กฎหมายบัญญัติ
มาตรา 50
ในระหว่างสมัยประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ให้สมาชิกของสภาทั้งสองได้รับการยกเว้นไม่ต้องถูกจำกุม และสมาชิกผู้ใดที่ถูกจับกุมก่อนเปิดสมัยประชุมก็ให้ปล่อยตัวเป็นอิสระใน ระหว่างสมัยประชุมตามที่สภาร้องขอ ทั้งนี้ เว้นแต่กฎหมายบัญญัติไว้เป็นอื่น
มาตรา 51
คำพูด การอภิปราย หรือการออกเสียงลงคะแนนในสภา ย่อมไม่ถูกใช้เป็นข้อกล่าวหาให้สมาชิกของสภาทั้งสองต้องรับผิดภายนอกสภา
มาตรา 52
ให้มีการประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติสมัยสามัญปีละครั้งหนึ่ง
มาตรา 53
คณะรัฐมนตรีอาจพิจารณาให้มีการเรียกประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติสมัย วิสามัญได้ และในกรณีที่ได้รับการร้องขอจากสมาชิกสภาใด ๆ ก็ดีเป็นจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในสี่ของจำนวนสมาชิกทั้งหมดของสภานั้น ๆ ให้มีการเรียกประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติสมัยวิสามัญ ก็ให้คณะรัฐมนตรีพิจารณา
มาตรา 54
1. ในกรณีที่สภาผู้แทนราษฎรถูกยุบ ให้มีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเป็นการทั่วไปภายในสี่สิบวันนับแต่ วันที่สภาผู้แทนราษฎรถูกยุบ และให้มีการเรียกประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติภายในสามสิบวันนับแต่วันเลือก ตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
2. ให้ปิดประชุมมนตรีสภาพร้อมกับการยุบสภาผู้แทนราษฎร แต่ในกรณีที่มีความจำเป็นเร่งด่วนแห่งชาติ คณะรัฐมนตรีจะเรียกประชุมมนตรีสภาสมัยวิสามัญก็ได้
3. บรรดามาตรการที่ได้ดำเนินไปโดยที่ประชุมมนตรีสภาตามบทบัญญัติในวรรคก่อนให้ เป็นมาตรการชั่วคราวเท่านั้น และจะไม่มีผลบริบูรณ์จนกว่าสภาผู้แทนราษฎรจะให้ความเห็นชอบภายในสิบวันนับ แต่วันเปิดประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติสมัยต่อไป
มาตรา 55
ให้แต่ละสภามีอำนาจวินิจฉัยชี้ขาดในปัญหาเกี่ยวกับคุณสมบัติของสมาชิกของ ตน ทั้งนี้ การให้สมาชิกภาพของสมาชิกผู้ใดสิ้นสุดลง ให้กระทำโดยมติซึ่งได้รับเสียงข้างมากไม่น้อยกว่าสองในสามของจำนวนสมาชิก ทั้งที่มีอยู่ในวันลงคะแนน
มาตรา 56
1. ในสภาทั้งสอง ต้องมีสมาชิกไม่น้อยกว่าหนึ่งในสามของจำนวนสมาชิกทั้งมาประชุมจึงจะเป็นองค์ประชุมมีอำนาจดำเนินกิจการต่าง ๆ ได้
2. มติของที่ประชุมแต่ละสภาต้องกระทำโดยเสียงข้างมากของสมาชิกที่มาประชุมเว้น แต่ในกรณีที่รัฐธรรมนูญนี้บัญญัติไว้เป็นอื่น และในกรณีที่คะแนนเสียงเท่ากัน ให้ประธานในที่ประชุมออกเสียงเพิ่มอีกหนึ่งเสียงเป็นเสียงชี้ขาด
มาตรา 57
1. การอภิปรายในแต่ละสภาต้องเผยแพร่ต่อสาธารณชน ทั้งนี้ การประชุมลับอาจกระทำได้โดยมติของสภานั้น ๆ ซึ่งได้รับคะแนนเสียงไม่น้อยกว่าสองในสามของจำนวนสมาชิกทั้งหมด
2. บันทึกการประชุมของแต่ละสภา ให้สภานั้น ๆ มีหน้าที่เก็บรักษาไว้และเผยแพร่ต่อสาธารณชน เว้นแต่ในส่วนของบันทึกที่เกี่ยวกับการประชุมลับจะไม่ต้องเผยแพร่ก็ได้
3. การลงคะแนนเสียงของสมาชิกในกรณีใด ๆ ให้มีการจดไว้ในบันทึกการประชุมเมื่อสมาชิกไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวน สมาชิกทั้งหมดที่มาประชุมร้องขอ
มาตรา 58
1. ให้แต่ละสภาเลือกสรรประธานสภาและเจ้าหน้าที่อื่น ๆ ของตน
2. ให้แต่ละสภามีอำนาจวางระเบียบของตนเกี่ยวกับการประชุม การดำเนินการประชุม และวินัยภายใน กับทั้งอาจลงโทษสมาชิกของตนในความผิดฐานมีพฤติกรรมขัดต่อความสงบเรียบร้อย ทั้งนี้ การให้สมาชิกภาพของสมาชิกผู้ใดสิ้นสุดลง ให้กระทำโดยมติซึ่งได้รับเสียงข้างมากไม่น้อยกว่าสองในสามของจำนวนสมาชิก ทั้งที่มีอยู่ในวันลงคะแนน
มาตรา 59
1. ร่างพระราชบัญญัติจะมีผลใช้บังคับเป็นกฎหมายก็ต่อเมื่อได้รับความเห็นชอบจาก สภาทั้งสอง เว้นแต่ในกรณีที่รัฐธรรมนูญนี้บัญญัติไว้เป็นอื่น
2. ร่างพระราชบัญญัติที่สภาผู้แทนราษฎรให้ความเห็นชอบแล้วแต่มนตรีสภาไม่ให้ ความเห็นชอบ จะมีผลใช้บังคับเป็นกฎหมายได้เมื่อสภาผู้แทนราษฎรได้ให้ความเห็นชอบเป็น ครั้งที่สองโดยคะแนนเสียงไม่น้อยกว่าสองในสามของจำนวนสมาชิกทั้งหมดที่มา ประชุม
3. บทบัญญัติในวรรคก่อนหน้านี้ไม่กระทบกระเทือนถึงการที่สภาผู้แทนราษฎรจัดให้ มีการประชุมของคณะกรรมาธิการร่วมระหว่างสภาทั้งสองตามที่กฎหมายบัญญัติ
4. หากมนตรีสภาไม่ดำเนินการใด ๆ ภายในหกสิบวันหลังจากได้รับร่างพระราชบัญญัติที่สภาผู้แทนราษฎรให้ความเห็น ชอบแล้ว สภาผู้แทนราษฎรอาจถือว่ามนตรีสภาไม่ให้ความเห็นชอบต่อร่างพระราชบัญญัติดัง กล่าว ทั้งนี้ เว้นแต่อยู่ในช่วงพักการประชุมมนตรีสภา
มาตรา 60
1. ให้ส่งร่างงบประมาณแผ่นดินต่อสภาผู้แทนราษฎรก่อน
2. ในการพิจารณาร่างงบประมาณแผ่นดิน หากมนตรีสภามีความเห็นเป็นอื่นไปจากสภาผู้แทนราษฎร แม้จะได้มีคณะกรรมาธิการร่วมของสภาทั้งสองตามที่กฎหมายบัญญัติไว้เพื่อการ นั้นแล้วก็ดี หรือหากมนตรีสภามิได้ดำเนินการใด ๆ ภายในสามสิบวันหลังจากได้รับร่างงบประมาณแผ่นดินที่สภาผู้แทนราษฎรให้ความ เห็นชอบแล้ว ให้ถือว่ามติของสภาผู้แทนราษฎรเป็นมติของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ทั้งนี้ เว้นแต่อยู่ในช่วงพักการประชุมมนตรีสภา
มาตรา 61
ให้นำความในวรรคสองแห่งมาตราก่อนหน้ามาใช้แก่การพิจารณาให้ความเห็นชอบของสภานิติบัญญัติซึ่งสนธิสัญญา
มาตรา 62
แต่ละสภาย่อมสามารถดำเนินกระบวนสืบสวนเกี่ยวกับรัฐบาล และเบิกตัวพยานและคำให้การของพยาน ตลอดจนทำสำนวนคดี
มาตรา 63
นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีคนอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็นสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติหรือไม่ เมื่อใดที่มีความมุ่งประสงค์จะแถลงเกี่ยวกับร่างพระราชบัญญัติ เมื่อนั้นจะเข้าร่วมการประชุมของแต่ละสภาก็ได้ กับทั้งมีหน้าที่เข้าร่วมประชุมสภาเมื่อมีการร้องขอให้ตอบกระทู้ถามหรือให้ คำอธิบาย
มาตรา 64
1. ให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติจัดตั้งคณะตุลาการสำหรับพิจารณาการฟ้องให้ถอดถอน ตุลาการจากตำแหน่งขึ้นคณะหนึ่ง ประกอบด้วยตุลาการซึ่งเป็นสมาชิกจากสภาทั้งสอง มีความมุ่งประสงค์เพื่อไต่สวนตุลาการผู้ถูกฟ้องให้ออกจากตำแหน่ง
2. การทั้งปวงเกี่ยวกับการฟ้องให้ถอดถอนตุลาการจากตำแหน่ง ให้เป็นไปตามที่กฎหมายบัญญัติ
หมวด 5 : คณะรัฐมนตรี
มาตรา 65
ให้คณะรัฐมนตรีเป็นผู้ใช้อำนาจบริหาร
มาตรา 66
1. ให้คณะรัฐมนตรีประกอบด้วยนายกรัฐมนตรีซึ่งเป็นหัวหน้ารัฐบาล และรัฐมนตรีคนอื่น ๆ ตามจำนวนที่กฎหมายบัญญัติไว้
2. นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีคนอื่น ๆ ต้องเป็นพลเรือน
3. ในการใช้อำนาจบริหาร ให้คณะรัฐมนตรีทั้งคณะรับผิดชอบต่อสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
มาตรา 67
1. นายกรัฐมนตรีเป็นสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติที่ได้รับเลือกโดยมติของ สมาชิกด้วยกันเอง อันการเลือกนายกรัฐมนตรีนี้ให้กระทำก่อนการอื่นทั้งสิ้น
2. ในกรณีที่สภาผู้แทนราษฎรและมนตรีสภาไม่อาจตกลงกันได้ แม้จะได้มีคณะกรรมาธิการร่วมของสภาทั้งสองตามกฎหมายบัญญัติไว้เพื่อการนั้น แล้วก็ดี หรือในกรณีที่มนตรีสภาไม่ให้ความเห็นชอบเลือกบุคคลใดเป็นนายกรัฐมนตรีก็ดี เว้นแต่อยู่ในช่วงพักการประชุมสภา เมื่อสภาผู้แทนราษฎรได้ให้ความเห็นชอบเลือกบุคคลใดเป็นนายกรัฐมนตรีแล้ว ให้ถือว่ามติเช่นว่าของสภาผู้แทนราษฎรเป็นมติของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
มาตรา 68
1. ให้นายกรัฐมนตรีเป็นผู้แต่งตั้งรัฐมนตรีคนอื่น ๆ จากบุคคลที่ได้รับเลือกจากสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
2. การให้รัฐมนตรีพ้นจากตำแหน่งเป็นอำนาจของนายกรัฐมนตรีที่จะกระทำได้ตามที่เห็นควร
มาตรา 69
หากสภาผู้แทนราษฎรมีมติไม่ไว้วางใจ หรือไม่มีมติไว้วางใจ ให้คณะรัฐมนตรีพ้นจากตำแหน่งทั้งคณะ เว้นแต่จะมีการยุบสภาผู้แทนราษฎรภายในสิบวัน
มาตรา 70
ในกรณีที่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีว่างลง หรือในการประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติครั้งแรกหลังจากมีการเลือกตั้งสมาชิก สภาผู้แทนราษฎรเป็นการทั่วไปแล้ว ให้คณะรัฐมนตรีพ้นจากตำแหน่งทั้งคณะ
มาตรา 71
ในกรณีที่บัญญัติไว้ในมาตราสองมาตราก่อนหน้านี้ ให้คณะรัฐมนตรีปฏิบัติหน้าที่ต่อไปจนกว่าจะมีการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีคนใหม่
มาตรา 72
นายกรัฐมนตรีในฐานะเป็นผู้แทนคณะรัฐมนตรี มีหน้าที่จัดส่งไปยังสภานิติบัญญัติแห่งชาติซึ่งบรรดาร่างพระราชบัญญัติ และรายงานกิจการทั่วไปของรัฐและความสัมพันธ์กับต่างด้าว กับทั้งกำกับดูแลส่วนราชการต่าง ๆ
มาตรา 73
นอกเหนือจากหน้าที่ทั่วไปในทางบริหารแล้ว ให้คณะรัฐมนตรีมีหน้าที่ดังต่อไปนี้ด้วย
1. ปฏิบัติตามกฎหมายโดยเคร่งครัด และบริหารรัฐกิจ
2. บริหารจัดการกิจการด้านต่างประเทศ
3. พิจารณาให้ความเห็นชอบสนธิสัญญา ซึ่งต้องได้รับความเห็นชอบจากสภานิติบัญญัติแห่งชาติก่อนแล้วแต่กรณี
4. บริหารราชการโดยมาตรฐานที่กฎหมายบัญญัติ
5. จัดทำงบประมาณและนำเสนอต่อสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
6. ตราคำสั่งคณะรัฐมนตรีเพื่อปฏิบัติตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้และกฎหมาย ทั้งนี้ จะมีการกำหนดโทษทางอาญาในคำสั่งคณะรัฐมนตรีดังกล่าวมิได้ เว้นแต่กฎหมายให้อำนาจไว้
7. พิจารณาให้ความเห็นชอบการอภัยโทษในกรณีทั่วไปและกรณีพิเศษ การเปลี่ยนโทษหนักเป็นเบา การชะลอการลงโทษ และการคืนสิทธิ
มาตรา 74
บรรดากฎหมายและคำสั่งคณะรัฐมนตรีต้องมีรัฐมนตรีผู้รักษาการลงนามและนายรัฐมนตรีลงนามกำกับ
มาตรา 75
ในระหว่างดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรีย่อมไม่ถูกดำเนินคดีเว้นแต่จะได้รับความยินยอมจากนายกรัฐมนตรี ทั้งนี้ ความในมาตรานี้ไม่กระทบกระเทือนถึงสิทธิในการดำเนินคดีเช่นว่า
หมวด 6 : ตุลาการ
มาตรา 76
1. ให้ศาลสูงสุดและศาลชั้นรองทั้งปวงตามที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายเป็นผู้ใช้อำนาจตุลาการ
2. การจัดตั้งศาลพิเศษ หรือการมอบหมายให้องค์กรหรือหน่วยงานใด ๆ ของฝ่ายบริหารมีอำนาจพิจารณาพิพากษาคดีเป็นที่สุด จะกระทำมิได้
3. บรรดาตุลาการย่อมมีอิสระในการปฏิบัติหน้าที่ของตน และให้ผูกพันกับรัฐธรรมนูญนี้และกฎหมายเท่านั้น
มาตรา 77
1. ให้ศาลสูงสุดมีอำนาจตราระเบียบเกี่ยวกับวิธีพิจารณาความและการปฏิบัติ หน้าที่ของตน ตลอดจนเกี่ยวกับพนักงานอัยการ วินัยภายในของศาล และการบริหารงานตุลาการ
2. ให้พนักงานอัยการอยู่ในบังคับของระเบียบที่ศาลสูงสุดตราขึ้น
3. ศาลสูงสุดจะมอบหมายอำนาจให้ศาลชั้นรองเป็นผู้ตราระเบียบเกี่ยวกับตนก็ได้
มาตรา 78
ตุลาการพ้นจากตำแหน่งเมื่อถูกฟ้องโดยประชาชนให้ขับออกจากตำแหน่ง หรือเมื่อมีการประกาศโดยศาลว่าเป็นผู้บกพร่องทางจิตหรือทางกายกระทั่งไม่ สามารถปฏิบัติหน้าที่ราชการได้ องค์กรหรือหน่วยงานใด ๆ ของฝ่ายบริหารจะดำเนินการทางวินัยแก่ตุลาการมิได้
มาตรา 79
1. ให้ศาลสูงสุดประกอบด้วยประธานศาลสูงสุดหนึ่งนาย และตุลาการอื่นซึ่งคณะรัฐมนตรีแต่งตั้งตามจำนวนที่กฎหมายบัญญัติไว้
2. การแต่งตั้งตุลาการศาลสูงสุดต้องได้รับการพิจารณาทบทวนโดยประชาชนในการเลือก ตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเป็นการทั่วไปซึ่งมีขึ้นเป็นครั้งแรกหลังการแต่ง ตั้งดังกล่าว และต้องได้รับการพิจารณาทบทวนอีกครั้งในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เป็นการทั่วไปซึ่งมีขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อพ้นกำหนดสิบปีนับจากนั้น
3. ในการตามวรรคก่อน หากเสียงข้างมากของประชาชนเห็นชอบให้ตุลาการผู้ใดพ้นจากตำแหน่ง ผู้นั้นย่อมพ้นจากตำแหน่งไปตามนั้น
4. การพิจารณาทบทวนการใด ๆ ให้เป็นไปตามที่กฎหมายบัญญัติ
5. ตุลาการศาลสูงสุดย่อมพ้นจากตำแหน่งเมื่อเกษียณอายุตามที่กฎหมายบัญญัติ
6. ตุลาการศาลสูงสุดทุกนายย่อมได้รับค่าตอบแทนการปฏิบัติหน้าที่เป็นระยะ ๆ อย่างเหมาะสมและเป็นปรกติในระหว่างดำรงตำแหน่งดังกล่าว การเพิ่มค่าตอบแทนให้แก่ตุลาการที่อยู่ในตำแหน่งจะกระทำมิได้
มาตรา 80
1. คณะรัฐมนตรีเป็นผู้แต่งตั้งตุลาการศาลชั้นรองจากรายชื่อที่ศาลสูงสุดนำเสนอ บรรดาตุลาการมีวาระดำรงตำแหน่งสิบปีและอาจได้รับแต่งตั้งอีก ทั้งนี้ ตุลาการย่อมพ้นจากตำแหน่งเมื่อเกษียณอายุตามที่กฎหมายบัญญัติ
2. ตุลาการศาลชั้นรองย่อมได้รับค่าตอบแทนการปฏิบัติหน้าที่เป็นระยะ ๆ อย่างเหมาะสมและเป็นปรกติในระหว่างดำรงตำแหน่งดังกล่าว การเพิ่มค่าตอบแทนให้แก่ตุลาการที่อยู่ในตำแหน่งจะกระทำมิได้
มาตรา 81
ให้ศาลสูงสุดเป็นศาลชั้นที่สุดซึ่งมีอำนาจพิจารณาว่ากฎหมาย คำสั่ง ระเบียบ หรือการกระทำใดของรัฐขัดต่อรัฐธรรมนูญหรือไม่
มาตรา 82
1. การพิจารณาและการพิพากษาอรรถคดีจะต้องกระทำโดยเปิดเผย
2. หากศาลเห็นว่าการเปิดเผยต่อสาธารณะจะเป็นภยันตรายต่อความสงบเรียบร้อยหรือ ศีลธรรมอันดีของประชาชน การพิจารณาคดีนั้นอาจกระทำโดยไม่เปิดเผยก็ได้ แต่การพิจารณาคดีเกี่ยวกับความผิดทางการเมือง ความผิดเกี่ยวกับโรงพิมพ์ หรือปัญหาเกี่ยวกับสิทธิของประชาชนที่รัฐธรรมนูญนี้รับรองไว้ในหมวด 3. ต้องกระทำโดยเปิดเผยในทุกกรณี
หมวด 7 : การเงิน
มาตรา 83
การบริหารอำนาจในการจัดการการเงินแห่งชาติให้เป็นไปตามที่สภานิติบัญญัติแห่งชาติกำหนด
มาตรา 84
ห้ามมิให้มีการเรียกเก็บภาษีประเภทใหม่หรือเพิ่มภาษีที่มีอยู่แล้ว เว้นแต่ในกรณีที่มีกฎหมายบัญญัติ หรือภายในเงื่อนไขที่กฎหมายอาจบัญญัติไว้
มาตรา 85
รัฐจะใช้จ่ายเงินหรือสร้างหนี้ผูกพันตนเองมิได้ เว้นแต่ได้รับอนุมัติจากสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
มาตรา 86
ในแต่ละปีงบประมาณ ให้คณะรัฐมนตรีจัดทำงบประมาณแผ่นดินและนำเสนอต่อสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
มาตรา 87
1. เพื่อป้องกันปัญหาเงินงบประมาณแผ่นดินขาดแคลนอย่างมิได้คาดหมาย สภานิติบัญญัติแห่งชาติอาจอนุมัติให้มีการจ่ายเงินจากกองทุนสำรองได้ภายใน ความรับผิดชอบของคณะรัฐมนตรี
2. เมื่อใช้จ่ายเงินจากกองทุนสำรองแล้ว ให้คณะรัฐมนตรีรายงานต่อสภานิติบัญญัติแห่งชาติเพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบ
มาตรา 88
บรรดาทรัพย์สินส่วนพระจักรพรรดิให้เป็นสมบัติแห่งรัฐ และให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติกำหนดวงเงินไว้ในงบประมาณแผ่นดินสำหรับเป็นค่า ใช้จ่ายของพระราชวงศ์
มาตรา 89
การจ่ายหรือการจัดสรรซึ่งเงินหรือทรัพย์สินอื่นของสาธารณะ เพื่อใช้จ่ายสำหรับผลประโยชน์หรือบำรุงสถาบันหรือสมาคมทางศาสนา หรือองค์กรการกุศล การศึกษา หรือสงเคราะห์ใด ๆ บรรดาที่มิได้อยู่ภายในการกำกับดูแลของรัฐ จะกระทำมิได้
มาตรา 90
1. ให้มีคณะกรรมการการตรวจเงินแผ่นดินคณะหนึ่ง มีหน้าที่สอบบัญชีรายรับรายจ่ายสุดท้ายของรัฐอย่างน้อยปีละครั้งหนึ่ง และให้คณะรัฐมนตรีจัดส่งบัญชีรายรับรายจ่ายสุดท้ายพร้อมกับรายงานผลการสอบ บัญชีดังกล่าวไปยังสภานิติบัญญัติแห่งชาติในระหว่างปีงบประมาณถัดไปโดยไม่ ชักช้า
2. องค์ประกอบและอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการการตรวจเงินแผ่นดิน ให้เป็นไปตามที่กฎหมายบัญญัติ
มาตรา 91
ให้คณะรัฐมนตรีรายงานต่อสภานิติบัญญัติแห่งชาติและประชาชนเกี่ยวกับสถานะทางการเงินของรัฐอย่างน้อยปีละครั้งโดยปรกติ
หมวด 8 : การปกครองส่วนท้องถิ่น
มาตรา 92
การตรากฎหมายจัดระเบียบและการปฏิบัติหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ให้กระทำโดยคำนึงถึงหลักความเป็นอิสระในการปกครองตนเองของท้องถิ่น
มาตรา 93
1. ให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจัดตั้งสภาอันมีหน้าที่เป็นองค์กรให้คำปรึกษาแก่ตน ทั้งนี้ ตามที่กฎหมายบัญญัติ
2. นายกองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สมาชิกสภาที่ปรึกษาส่วนท้องถิ่น และเจ้าหน้าที่ส่วนท้องถิ่นอื่น ๆ ซึ่งกฎหมายจะได้กำหนดรายละเอียดไว้ ให้มาจากการเลือกตั้งของประชาชนในท้องถิ่นนั้น ๆ โดยตรง
มาตรา 94
ให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีสิทธิดำเนินการเกี่ยวกับทรัพย์สิน กิจการ และการบริหารส่วนท้องถิ่น กับทั้งตราข้อบัญญัติท้องถิ่นโดยไม่ขัดต่อกฎหมาย
มาตรา 95
สภานิติบัญญัติแห่งจะตรากฎหมายให้ใช้บังคับแก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ใด ๆ เป็นการเฉพาะมิได้ เว้นแต่เสียงส่วนใหญ่ของผู้สิทธิเลือกตั้งในท้องถิ่นนั้น ๆ ให้ความยินยอมตามที่กฎหมายบัญญัติ
หมวด 9 : การแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ
มาตรา 96
1. การแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญนี้กระทำได้โดยการเสนอญัตติของสภานิติบัญญัติ แห่งชาติซึ่งได้รับเสียงเห็นชอบร่วมกันไม่น้อยสองในสามของจำนวนสมาชิกที่มี อยู่ทั้งหมดของสภาทั้งสอง และให้นำเสนอต่อประชาชนเพื่อให้ความเห็นชอบ การนี้ ให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติกำหนดให้มีการออกเสียงประชามติเป็นกรณีพิเศษ และต้องได้รับความเห็นชอบจากเสียงข้างมากของประชาชนที่มาลงคะแนนเสียงในวัน นั้น
2. เมื่อได้รับความเห็นชอบจากประชาชนแล้ว ให้พระจักรพรรดิประกาศในนามของประชาชนให้การแก้ไขเพิ่มเติมนั้นมีผลใช้ บังคับโดยไม่ชักช้า และให้นับเข้าเป็นส่วนหนึ่งแห่งรัฐธรรมนูญนี้
หมวด 10 : กฎหมายสูงสุด
มาตรา 97
สิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานที่รัฐธรรมนูญนี้รับรองไว้ให้แก่ชนชาวญี่ปุ่น ล้วนเป็นผลิตผลแห่งการดิ้นรนจะเป็นอิสระของมนุษยชาติที่นับเนื่องมานมนาน มนุษย์เราได้ฟันฝ่าบททดสอบนานัปการอันเรียกร้องหาความอดทน เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้แก่ชนรุ่นเราและชาวรุ่นหน้า สิทธิเหล่านั้นจึงต้องได้รับการยึดถือชั่วกัปชั่วกัลป์ โดยผู้ใดจะละเมิดมิได้
มาตรา 98
1. รัฐธรรมนูญนี้เป็นกฎหมายสูงสุดของประเทศ บรรดาหรือส่วนใดแห่งกฎหมาย ข้อบังคับ พระราชโองการ หรือพระราชบัญญัติ ที่ขัดกับบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้ย่อมไม่มีผลในทางกฎหมายหรือให้มีผลไม่ บริบูรณ์
2. บรรดาสนธิสัญญาที่ญี่ปุ่นยึดถือและกฎหมายที่นานาชาติยอมรับต้องได้รับการปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด
มาตรา 99
พระจักรพรรดิหรือผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ กับทั้งรัฐมนตรี สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ตุลาการ และเจ้าหน้าที่ทั้งปวงของรัฐมีหน้าที่เคารพและปฏิบัติตามรัฐธรรมนูญนี้
หมวด 11 : บทเบ็ดเตล็ด
มาตรา 100
1. รัฐธรรมนูญนี้ให้ใช้บังคับได้เมื่อพ้นกำหนดหกเดือนนับแต่วันประกาศใช้[1]
2. ให้มีการตรากฎหมายอันจำเป็นแก่การใช้บังคับรัฐธรรมนูญ การเลือกตั้งสมาชิกมนตรีสภา และวิธีดำเนินการในการเรียกประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ตลอดจนการเตรียมการอื่น ๆ อันจำเป็นแก่การใช้บังคับรัฐธรรมนูญนี้ได้ก่อนกำหนดเวลาตามวรรคก่อน
มาตรา 101
หากไม่อาจจัดตั้งมนตรีสภาได้ทันเวลาที่รัฐธรรมนูญนี้มีผลใช้บังคับ ให้สภาผู้แทนราษฎรปฏิบัติหน้าที่เป็นสภานิติบัญญัติแห่งชาติจนกว่ามนตรีสภา จะได้รับการจัดตั้ง
มาตรา 102
ให้กึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกมนตรีสภาทั้งหมดที่มีอยู่ในสภาซึ่งปฏิบัติ หน้าที่เป็นครั้งแรกตามรัฐธรรมนูญนี้มีวาระดำรงตำแหน่งสามปี ส่วนสมาชิกมนตรีสภาอีกกึ่งหนึ่งนั้นให้เป็นไปตามที่กฎหมายบัญญัติไว้
มาตรา 103
รัฐมนตรี สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และตุลาการ บรรดาที่อยู่ในตำแหน่งในวันที่รัฐธรรมนูญนี้มีผลใช้บังคับ กับทั้งเจ้าหน้าที่ของรัฐทั้งปวงที่มีตำแหน่งตรงกับที่บัญญัติไว้ในรัฐ ธรรมนูญนี้ ไม่ต้องพ้นจากตำแหน่งเช่นว่าโดยอัตโนมัติเหตุเพราะการมีผลใช้บังคับของรัฐ ธรรมนูญนี้เว้นแต่มีกฎหมายบัญญัติไว้เป็นการเฉพาะ แต่เมื่อมีการเลือกตั้งหรือแต่งตั้งผู้ดำรงตำแหน่งดังกล่าวแทนตามรัฐธรรมนูญ นี้แล้ว ให้บุคคลนั้นพ้นจากตำแหน่งโดยปริยาย
หมายเหตุ
1. ประกาศใช้เมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน 2489
